Lutownice

Lutownica kolbowa jest urządzeniem służącym do ręcznego łączenia elementów poprzez lutowanie. Podczas lutowania przy pomocy lutu (zwykle specjalnego stopu metali o niskiej temperaturze topnienia) łączone są ze sobą części metalowe, tworząc trwałe i dość odporne mechanicznie połączenia. Po schłodzeniu lut tworzy mechaniczne i elektryczne połączenie pomiędzy częściami metalowymi, poprzez złącze będące strefę dyfuzji w obszarze przejściowym. Lutownice są używane tylko do lutowania miękkiego. Lutowanie twarde (wysokotemperaturowe) nie jest możliwe przy użyciu miedzianych końcówek. Do tego, (ale również do lutowania miękkiego), używane są płomienie gazowe lub lasery.

Typy lutownic

- Ogrzewana lutownica. Wczesne lutownice często miały kształt młotka i składały się z ciężkiego bloku miedzi o masie od 250 do 1500 g z żelaznym uchwytem (gorsze przewodzenie ciepła) i drewnianą rączką. Blok miedziowy ma zwykle krawędź tnącą lub żeberko, co umożliwia dokładniejsze przekazywanie ciepła i nakładanie lutu. Dla jeszcze drobniejszych połączeń zastosowano spiczaste końcówki. Kolba jest podgrzewana za pomocą oddzielnej lampy lutowniczej, jako że blok miedziowy ma wystarczającą pojemność cieplną do obsługi większej ilości połączeń lutowanych. Takie lutownice to raczej rzadkość, chociaż na pewno są jeszcze stosowane, a jakość uzyskiwanych za ich pomocą lutów elektrotechnicznych (lub lutowanych garnków) nie budzi zastrzeżeń, jednak nie nadają się do elektroniki;
- Elektryczna lutownica składa się z zazwyczaj wymiennej końcówki lutowniczej i elementu grzejnego (cewka grzewcza lub termistor PTC). We wczesnych modelach element grzejny zamykał grot lutowniczy wykonany z miedzi i cylindryczny na wale. Takie końcówki lutownicze utleniają się w niezwiązanej części i stopie w obszarze zwilżonym przez lutowie. Były więc łatwo wymienne i były wielokrotnie przycinane (ostukiwanie, opiłowanie, szczotkowanie), aby pozostały sprawne. Dzisiejsze lutownice mają wydrążone groty lutownicze, zaopatrzone w stałą warstwę ochronną (stały grot lutowniczy). W tych modelach element grzejny jest cylindryczny i znajduje się wewnątrz grotu lutowniczego. Zasilanie jest dostarczane bezpośrednio z sieci lub przy niskim napięciu dostarczanym przez transformator sieciowy.

Zastosowanie i dane techniczne

Lutowanie tradycyjne (lutowanie ręczne) jest używane głównie do prac naprawczych, do produkcji próbek testowych, do produkcji małych serii lub prac domowych. Właściwości techniczne lutownicy to moc elektryczna w watach, zakres temperatury pracy, rodzaj zacisku na końcu kolby, geometria końcówki lutowniczej, a także typ uchwytu. Moc elektryczna konwencjonalnej lutownicy waha się od około 15 do 180 W, a zakres temperatur pracy wynosi zazwyczaj od 150 do 480 °C. Od niej bezpośrednio zależy rodzaj lutów, które powinny być użyte. Końcówki lutownicze różnią się średnicą i mogą mieć różny kształt geometryczny.